Erfenis aanvaarden of niet – Als u erfgenaam bent, dan kunt u kiezen of en hoe u de erfenis aanvaardt. Iedere erfgenaam neemt een eigen beslissing over aanvaarden of verwerpen. Als u de erfenis aanvaardt, bent u aansprakelijk voor eventuele schulden van de overledene. Ook heeft de aanvaarding mogelijk gevolgen voor uw uitkering of toeslagen.
U kunt kiezen uit drie mogelijkheden:
De meeste erfgenamen nemen de beslissing binnen drie maanden na het overlijden. Dan weten ze ongeveer of er schulden zijn en of de bezittingen en het vermogen opwegen tegen de schulden. Eventuele schuldeisers kunnen hun geld pas na drie maanden opeisen.
Als u nog niet zeker weet of u zuiver wilt aanvaarden, pas dan op dat u zich niet als erfgenaam gedraagt. Bijvoorbeeld door:
Op het moment dat u door uw gedrag een erfenis (per ongeluk) aanvaardt, aanvaardt u de erfenis mét eventuele schulden. Denk bijvoorbeeld aan een koophuis dat een lagere verkoopwaarde heeft dan de openstaande hypotheekschuld. Het gevaar bestaat dat u de restschuld uit eigen zak moet betalen.
Als u kiest voor zuivere aanvaarding van de nalatenschap, dan erft u alle bezittingen en schulden, samen met eventuele andere erfgenamen. De erfgenamen zijn ook samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap.
Heeft u eenmaal de erfenis aanvaard, dan kunt alleen bij hoge uitzondering op deze keuze terugkomen. Dat kan als er achteraf hoge schulden blijken te zijn waarvan u niets wist en ook niet had kunnen weten. U moet daarvoor naar de rechter. Als u niets heeft gedaan om te onderzoeken of er schulden zijn, kunt u niet op uw keuze terugkomen.
Als u officieel wilt aanvaarden, kun u daarvoor naar de griffie van de rechtbank. U kunt uw keuze voor zuivere aanvaarding ook via ondertekening van een verklaring van aanvaarding bij de notaris vastleggen.
Bekijk de animatie beneficiair aanvaarden door op de afbeelding te klikken.
Als u een erfenis beneficiair aanvaardt, krijgt u wel de erfenis maar bent niet aansprakelijk voor eventuele schulden. De belangrijkste reden voor deze keus is als u denkt dat de nalatenschap vooral uit schulden bestaat en dat die schulden hoger zijn dan het bezit.
Als een van erfgenamen beneficiair aanvaardt, moet de hele nalatenschap volgens bijzondere regels worden afgewikkeld (vereffeningsprocedure). Dat is iets meer werk voor de erfgenamen dan bij zuivere aanvaarding en brengt wat extra kosten (rechtbank) met zich mee.
Er moet eerst een boedelbeschrijving komen met een opsomming van alle schulden en het bezit in de nalatenschap. De notaris kan u hierbij helpen.
Vervolgens moeten de erfgenamen de schuldeisers aanschrijven en afbetalen. De rechter kijkt mee met deze ‘vereffening’.
De vereffeningsprocedure is niet altijd nodig. Uw notaris kan u daar meer over vertellen.
Als u beneficiair wilt aanvaarden, dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u griffierechten.
Als u een erfenis verwerpt, dan krijgt u niets uit de nalatenschap, ook geen fotoboeken of brieven. U bent niet aansprakelijk voor eventuele schulden. U bent niet betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap.
Foto: AdobeStock
Bij een testament: uw erfdeel gaat naar de andere erfgenamen in het testament (tenzij er in het testament iets anders staat).
Zonder testament: uw erfdeel gaat naar de wettelijke erfgenamen na u. Bijvoorbeeld uw kinderen als u die heeft. Uw kinderen kunnen de erfenis ook verwerpen.
Als u de erfenis wilt verwerpen, dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u griffierechten.
Als u een bijstandsuitkering heeft of in de schuldsanering zit, dan moet u uw erfenis melden. Bij zorgtoeslag, een studiebeurs of huurtoeslag kan de erfenis van invloed zijn op uw toeslag of beurs. Een erfenis heeft geen gevolgen voor een pensioen en AOW-uitkering.
Om hen te beschermen tegen eventuele schulden kunnen minderjarigen kiezen tussen beneficiair aanvaarden en verwerpen van een erfenis. Bij minderjarigen moet de kantonrechter toestemming geven voor verwerpen. De wettelijk vertegenwoordiger van het kind regelt dit. Wordt binnen drie maanden geen keus doorgegeven, dan aanvaardt de minderjarige de erfenis automatisch beneficiair.